راهبردهای تخصیص بهینه آب آبیاری و زمین های پایاب سد ملاصدرا در استان فارس

در مطالعه حاضر تخصیص آب‏های سطحی و زیرزمینی به زمین‏های پایاب سدملاصدرا شامل دشت‏های کامفیروز و کربال بهینه‏سازی شد. همچنین به طور همزمان الگوی کشت بهینه مبتنی بر افزایش راندمان آبیاری با درنظرگرفتن عدم حتمیت، ارائه شد تا سود ناخالص سالانه محصولات منطقه حداکثر شود. برای رسیدن به این اهداف، ابتدا برنامه‏ریزی خطی قطعی (dlp) برآورد شد، سپس با استفاده از مدل خطی با محدودیت‏های تصادفی (cclp) و به کمک نرم‏افزار gams شرایط غیرقطعی اعمال گردید. برای بررسی میزان تأثیر افزایش راندمان آبیاری، از چهار سناریوی راندمان آبیاری 50، 60، 70 و 80 درصد در شرایط قطعیت و عدم حتمیت (در سه سطح 90، 95 و 99 درصد اطمینان) استفاده گردید. همچنین برای پیش¬بینی سود ناخالص هر محصول در منطقه برای افق برنامه¬ریزی، از مدل arima بهره گرفته شد. با توجه به اتخاذ محصولات عمده در منطقه مورد مطالعه، دو نوع فعالیت کشاورزی دیم و با آبیاری، و دو فصل بهار (خشک) و پاییز (پرباران)، تعداد 75 متغیر تصمیم و 73 محدودیت در مدل بهینه¬سازی مطرح گردید. نتایج سناریوهای ترکیبی، حاکی از آن است که تنها با بهبود 30درصدی راندمان آبیاری در مزرعه، کل سود ناخالص سالانه زارعین منطقه از 390 میلیارد ریال به 602 میلیارد ریال افزایش یافته و سالانه بیش از 1میلیون مترمکعب نیز در مصرف آبهای زیرزمینی صرفه جویی خواهد شد. بنابراین سرمایه‏گذاری در سیستم‏های نوین آبیاری که منجر به بهبود راندمان آبیاری می‏شود به همراه گسترش تحقیقات در زمینه تکنولوژی‏های آب اندوز پیشنهاد می‏گردد.